Grootste economie, schonere lucht en minder leegstaande bedrijven in Noord-Holland

(11 september 2023)

Noord-Holland heeft de grootste economie van alle provincies.

Inwoners van Noord-Holland zijn over het algemeen gezond, veel aan het werk en de afstand tot voorzieningen is gering. Het gaat minder goed met het klimaat, de natuur en de woningmarkt. Dit blijkt uit de nieuwste versie van de Brede Basismonitor Noord-Holland. 

De monitor geeft een overzicht van economische, sociale, ruimtelijke en ecologische ontwikkelingen in de provincie: De brede welvaart van Noord-Holland. 

Gedeputeerde Esther Rommel: “Deze monitor geeft ons inzicht in heel veel thema’s en trends. Daarbij gaat het uiteraard over wonen, economie, natuur, energietransitie en klimaat. Maar we hebben ook nadrukkelijk aandacht voor welzijn, bereikbaarheid en het verbeteren van de luchtkwaliteit. Goede voorzieningen, passende banen en voldoende ruimte voor recreatie zorgen er ook voor dat inwoners en bedrijven zich thuis voelen in Noord-Holland. Een leefbare provincie, daar staan we voor.”

Welzijn

De monitor laat zien dat inwoners steeds dichter bij openbaar groen wonen. De gemiddelde afstand tot sportterreinen en bibliotheken is groter geworden. De tevredenheid met het leven en vrije tijd ligt in Noord-Holland onder het landelijk gemiddelde. Vergeleken met andere provincies zijn Noord-Hollanders relatief gezond. Het valt op dat het vertrouwen in anderen en instituties relatief hoog is. De opkomst bij verkiezingen is stabiel. De sociale cohesie, vrijwilligerswerk en sociale contacten blijven in Noord-Holland achter bij andere provincies.

Economie

Noord-Holland heeft zowel absoluut als per inwoner het hoogste bruto regionaal product (de omvang van de Noord-Hollandse economie in euro’s) van alle provincies. Ook het besteedbare inkomen per inwoner is hoog. Het vermogen van huishoudens is juist relatief laag en inwoners hebben relatief veel schuld. Dit hangt mogelijk samen met de hoge huizenprijzen en de relatief jonge bevolking in Noord-Holland. Bij consumenten is het vertrouwen in de economie sterk afgenomen en was eind 2022 fors negatief. Ondernemers waren tot eind 2022 veel positiever. In Noord-Holland wordt veel uitgegeven aan innovatie en de trend is positief. De omslag naar de circulaire economie verdient aandacht omdat het grondstoffengebruik toeneemt terwijl het doel is om in 2050 een volledig circulaire economie te hebben. 

Werk

Veel mensen hebben een baan, de werkgelegenheid is hoog en de werkloosheid laag. Noord-Holland heeft een krappe arbeidsmarkt en relatief meer voortijdig schoolverlaters dan andere provincies.

Bereikbaarheid

Het gebruik van het openbaar vervoer ligt consequent hoger dan in andere provincies en het Nederlands gemiddelde. Dit komt door de hoge stedelijkheid en de relatief jonge bevolking. Tijdens de coronacrisis is het gebruik van ov sterk gedaald, wat leidt tot een negatieve trend. De klantwaardering voor het busvervoer is in Noord-Holland structureel het hoogst van alle provincies. Minder mensen gebruikten de fiets, maar lopen werd populairder. De doorstroming op provinciale wegen is in 2022 verslechterd ten opzichte van 2021 en de verkeersintensiteit nam toe. 

Bedrijven en wonen

De leegstand van bedrijventerreinen, kantorenlocaties en detailhandel is de laatste jaren gedaald. Het woningtekort is groot, de woningprijzen zijn hoog en de woontevredenheid blijft achter. Positief is dat het aantal woningbouwplannen ruim voldoende is om de woningbouwopgave te kunnen halen. Maar voldoende plannen is geen garantie dat woningbouwopgave ook gehaald wordt. 

Natuur

De biodiversiteit daalt en Noord-Holland heeft relatief weinig natuurgebied per inwoner. Tot 2023 is in provincie Noord-Holland ruim 52 duizend hectare Natuurnetwerk Nederland (NNN) ingericht. Hiermee ligt het percentage ingerichte natuur op 92 procent van de totale doelstelling voor 2027.

Milieu

De luchtkwaliteit is de afgelopen jaren verbeterd. De monitor laat zien dat de scores voor externe veiligheid, geluidsbelasting en lichtbelasting niet gunstig zijn. De kwaliteit van het oppervlaktewater is negatief, omdat de waterlichamen nog niet voldoen aan de kwaliteitsnormen uit de Kaderrichtlijn Water voor 2027. Met de bodemsanering gaat het goed. Noord-Holland heeft nu geen spoedlocaties waar de risico’s niet beheerst zijn. Vergeleken met andere provincies zijn de ammoniakemissie en de uitscheiding van fosfaat in Noord-Holland relatief laag. De scores voor stikstof en fosfaat zijn daardoor (licht) positief.

Klimaat en energie

Hernieuwbare energie en de CO2-uitstoot vertonen een positieve trend. Noord-Holland is relatief kwetsbaar voor hittestress, overstromingen en bodemdaling. Als het gaat over wateroverlast dan scoort Noord-Holland relatief beter dan veel andere provincies.

Meer weten?

De provincie ververst de Brede Basismonitor NH jaarlijks met data die de provincie zelf verzamelt en met data uit landelijke openbare bronnen zoals van het CBS, RIVM en het PBL. Deze update gebeurt steeds voor de algemene beschouwingen van de provinciale begroting. Daarnaast wordt waar nodig de monitor aangevuld. De Brede Basismonitor Noord-Holland is hier te bekijken. 

De monitor is ontwikkeld met hulp van het onderzoeksbureau PON & Telos. De techniek achter de website en het databeheer wordt verzorgd door ABF Research.