Doggerland: nieuwe tentoonstelling Huis van Hilde over ‘verdronken wereld’

(20 maart 2023)

De tentoonstelling ‘Doggerland, verdwenen wereld in de Noordzee’ is vanaf nu te zien in archeologiemuseum Huis van Hilde.

In de tentoonstelling maken bezoekers een ongekende tijdreis van een miljoen jaar naar een van de belangrijkste archeologische vindplaatsen ter wereld en maken ze kennis met de vroegste bewoners van ons land. “We hebben voor onze kust een archief liggen van Europese topkwaliteit”, zei Luc Amkreutz, Doggerland-onderzoeker en conservator bij het RMO tijdens de opening van de tentoonstelling. 

Van mammoet tot reuzenhert

Het is bijna niet voor te stellen maar daar waar nu de Noordzee ligt, liepen tijdens verschillende ijstijden dieren als mammoeten, wolharige neushoorns en reuzenherten rond waarvan enkele schaalmodellen worden getoond in de tentoonstelling in Huis van Hilde. Bijna een miljoen jaar geleden bereikten vanuit dit gebied ook de eerste mensachtigen Europa. Veel later werd dit rijke gebied het thuis voor de Neanderthaler en nog later voor de moderne mens. De opwarming van de aarde zorgde ervoor dat Doggerland zo’n 8.000 jaar geleden voorgoed verdween onder de golven waardoor het door sommigen wel eens ‘Atlantis van de Noordzee ‘ wordt genoemd. “Het spreekt tot de verbeelding dat het eigenlijk zo dichtbij is maar toch zo onbereikbaar”, aldus Amkreutz.

Oog in oog met de eerste Neanderthaler

Tegenwoordig worden er nog altijd sporen en voorwerpen uit Doggerland gevonden. De tentoonstelling toont het verhaal over deze verdwenen wereld in de Noordzee. Vakkundige werktuigen van vuursteen, gewei en bot, fossielen van prehistorische dieren en zelfs een babymammoet zijn de getuigen van de rijke bewoningsgeschiedenis van Doggerland. Je staat oog in oog met de bekende reconstructie van Krijn, de ‘eerste Neanderthaler van Nederland’, die 50.000 jaar geleden in Doggerland leefde. Ook het schedelfragment op basis waarvan zijn reconstructie is gemaakt wordt getoond. Amkreutz: “De wetenschappelijke waarde van Doggerland is enorm, zie alleen al het recente onderzoek over de eerste moderne mens die een zwarte huidskleur en blauwe ogen had, allemaal informatie uit Doggerland-materiaal.”

Vuursteen uit Castricum

Een andere unieke vondst is de tweezijdig bewerkte schaaf van vuursteen die in 2015 toevalligerwijs voor de deur van Huis van Hilde in een laag schelpmateriaal (afkomstig uit de Noordzee) is gevonden door Erik Machiels. Nog zo’n toevalsvondst is een geweibijl van 11.000-5.000 jaar oud die door een 5-jarig meisje is gevonden op het strand van Texel. Deze en meer van de ingenieuze vondsten van onze voorouders zijn allen te zien in de tentoonstelling. Van een selectie van de getoonde objecten is een reconstructie gemaakt die in het ArcheoLab van Huis van Hilde kan worden aangeraakt en onderzocht.